Dit stuk is mede geschreven door Joie Chowdhury, programmacoördinator voor milieu en economische, sociale en culturele rechten bij ESCR-Net — Internationaal netwerk voor economische, sociale en culturele rechten; Lien Vandamme, Senior Campagnevoerder bij de Centrum voor Internationaal Milieurecht (CIEL); en Heidi White advocaat en onafhankelijk adviseur in samenwerking met de Samenwerking bij verlies en schade (L&DC). Het was gecrosspost op de L&DC-website.
De klimaatcrisis is een mensenrechtencrisis. Het is overduidelijk dat de verwoestende klimaateffecten die we vandaag ervaren, leiden zowel tot de vernietiging van onze ecosystemen als tot grote schendingen van de mensenrechten. In de internationale klimaatonderhandelingen staat deze schade bekend als verlies en schade. Om deze versnellende effecten het hoofd te bieden, landen op de 27e Conferentie van de Partijen bij het Raamverdrag van de Verenigde Naties inzake klimaatverandering (COP27) moeten dringend en resoluut optreden om verlies en schade op de vereiste schaal en met een mensenrechtenlens aan te pakken. Door verlies en schade in relatie tot mensenrechten te beschouwen, kunnen we het volledige scala aan gevolgen voor gemeenschappen begrijpen en concrete wegen verkennen om verhaal te halen.
De mensenrechtenschendingen als gevolg van klimaatgerelateerde rampen zijn zeer uiteenlopend. Om een recent voorbeeld te nemen: de overstromingen in Pakistan hebben een derde van het land onder water gezet, met gevolgen voor veel mensenrechten, waaronder:
Om deze schade te herstellen is veel meer nodig dan alleen geld, maar voldoende financiële middelen zijn een noodzakelijke voorwaarde. De kosten van overstromingsgerelateerde schade in Pakistan wordt geschat op 40 miljard dollar. De exorbitante kosten van deze en andere rampen, voornamelijk gedragen door regeringen en gemeenschappen in het Globale Zuiden, zetten een enorme druk op de nationale begrotingen, waardoor de geleidelijke verwezenlijking van economische, sociale en culturele rechten wordt belemmerd.
HDe historische en huidige verantwoordelijkheid voor de klimaatcrisis ligt in de eerste plaats bij rijke, sterk geïndustrialiseerde landen en machtige bedrijfsactoren. Maar de landen en mensen die het minst hebben bijgedragen aan de klimaatcrisis, met name de inheemse volkeren, die in het Zuiden en raciaal, etnisch en nationaal gemarginaliseerde groepen, zijn het zwaarst getroffen door de gevolgen ervan. Het waarborgen van een effectief rechtsmiddel voor mensen wier rechten zijn geschonden, is lange tijd verwaarloosd in internationale klimaatonderhandelingen. Zoals de speciale rapporteur voor mensenrechten en klimaatverandering het verwoordde in zijn meest recente rapporteren aan de Algemene Vergadering van de VN“hebben de belangrijkste emitterende landen hun plicht om samen te werken in overeenstemming met de principes van internationale samenwerking opgegeven.”
Internationale mensenrechtenorganisaties en nationale rechtbanken hebben de verplichtingen van staten bevestigd om getroffen personen en gemeenschappen te beschermen tegen door het klimaat veroorzaakte mensenrechtenschendingen, zowel in eigen land als in extraterritoriaal opzicht. In sommige gevallen zijn er directe verwijzingen naar verlies en schade, zoals in een gezamenlijke verklaring van vijf VN-verdragsorganen waarin wordt verklaard dat “Staten te goeder trouw moeten samenwerken bij het opzetten van wereldwijde maatregelen om verlies en schade geleden door kwetsbare landen aan te pakken.” Internationale samenwerking en verantwoording zijn essentiële ingrediënten om ervoor te zorgen dat alle mensen die schade hebben geleden door de klimaatcrisis toegang hebben tot effectieve rechtsmiddelen. Andere belangrijke mensenrechtenprincipes om dit te realiseren zijn: toegang tot informatie, inspraak van het publiek, toegang tot de rechter, inhoudelijke gelijkheid en het voorkomen en herstellen van intersectionele discriminatie.
Op COP27 moeten partijen deze principes vertalen in concrete, op rechten gebaseerde oplossingen om verlies en schade aan te pakken via meerdere technische sporen, met aandacht voor zowel inhoudelijke als procedurele elementen. Dit omvat het maken van een financieringsfaciliteit voor verlies en schade die kan zorgen voor nieuwe en aanvullende financiering voor verlies en schade die op behoeften en rechten is gericht, publiek en op subsidies is gebaseerd en gendergevoelig is.
lBovendien moet COP27 vooruitgang boeken in de richting van een rechtenconforme implementatie en operationalisering van het Warschau International Mechanism, het mechanisme dat werd opgezet in het kader van de klimaatonderhandelingen om verlies en schade te voorkomen, te minimaliseren en aan te pakken. Dit omvat het begeleiden van een op rechten gebaseerde implementatie van het nieuwe werkprogramma van het uitvoerend comité van het mechanisme, en de operationalisering van het Santiago-netwerk, een netwerk gericht op het verlenen van technische bijstand aan ontwikkelingslanden. Integratie van verlies en schade en mensenrechten zal ook belangrijk zijn in andere werkstromen op COP27, zoals de post-2025 klimaatfinancieringsdoelstelling (New Collective Quantified Goal), de Global Stocktake en het Gender Action Plan. Lees onze volledige briefing voor meer informatie over deze werkstromen: “Hoe ziet een op mensenrechten gebaseerde aanpak van verlies en schade eruit?”
Nu de klimaateffecten escaleren, is de herbevestiging van de partijen bij de Overeenkomst van Parijs om hun verplichtingen op het gebied van mensenrechten te respecteren, te bevorderen en in overweging te nemen bij het nemen van klimaatactie relevanter dan ooit. Het falen van landen, met name landen die historische verantwoordelijkheid dragen en over de meest beschikbare middelen beschikken, om fossiele brandstoffen uit te faseren en emissies te verminderen, adequate ondersteuning te bieden voor aanpassing en verlies en schade op een zinvolle manier aan te pakken, veroorzaakt immens menselijk leed en is niet in overeenstemming met de internationale mensenrechtennormen. rechten verplichtingen. Nu er voldoende opties op tafel liggen om verlies en schade eindelijk aan te pakken, is het veranderen van koers op COP27 slechts een kwestie van politieke wil.
Deze blog is geplaatst op 2 november 2022.
